Evfta Tác Động Như Thế Nào Đến Thu Ngân Sách Nhà Nước?

Hoạt động xuất nhập khẩu tại cảng Hải Phòng. Ảnh: N.Linh

Cắt giảm thuế thúc đẩy kim ngạch thương mại

Theo Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan), việc ký kết các Hiệp định thương mại tự do với các nước thuộc Liên minh châu Âu không chỉ giúp Việt Nam tránh phụ thuộc vào các thị trường truyền thống mà còn đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, đặc biệt là lợi thế thương mại từ các thị trường mới, giúp Việt Nam đảm bảo an ninh kinh tế. Dự báo, cán cân thương mại sẽ tăng nhanh, có sự chuyển dịch từ nhập siêu sang xuất siêu trong trung và dài hạn.

Nhìn chung, việc cắt giảm thuế cũng sẽ dẫn đến tăng kim ngạch thương mại. Hàng hóa xuất nhập khẩu sẽ được giảm thuế suất và tăng kim ngạch xuất nhập khẩu.

Cụ thể, về xuất khẩu, giai đoạn 2015-2019, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang EU tăng khoảng 10% / năm. Khi tham gia EVFTA, Việt Nam cam kết xóa bỏ hầu hết thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu vào EU với lộ trình kéo dài đến 15 năm.

Các mặt hàng quan trọng còn lại sẽ tiếp tục giữ nguyên thuế xuất khẩu và áp dụng mức thuế suất trần. Dự kiến, Hiệp định EVFTA sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng khoảng 42% vào năm 2025 và 44% vào năm 2030 so với khi không có hiệp định.

Dự kiến ​​tốc độ tăng xuất khẩu một số mặt hàng chủ lực của Việt Nam sang Liên minh châu Âu như sau: Nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo như dệt may tăng 67%; quần áo may mặc tăng 81%, da giày tăng 99% vào năm 2025.

Các mặt hàng nông sản như gạo tăng 65%; đường tinh luyện tăng 8%; thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm và các sản phẩm từ thịt lợn, gia súc, gia cầm tăng 4%; lâm sản tăng 3%; Đồ uống và thuốc lá tăng 5% vào năm 2025.

Với nhóm hàng thủy sản, Hiệp định EVFTA sẽ mang lại tiềm năng thị trường lớn cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Dự kiến, xuất khẩu mặt hàng này sang EU sẽ tăng bình quân 2% / năm trong giai đoạn 2020-2030, trong khi nhập khẩu từ EU có thể tăng cao hơn (trong khoảng 2,8% -5%).

Với ngành dệt may, dự báo kim ngạch xuất khẩu sang thị trường EU sẽ tăng nhanh khoảng 67% vào năm 2025. Nhìn chung, Hiệp định EVFTA có tác động tích cực đến tốc độ tăng sản lượng dệt may khoảng 6% và ngành may mặc. đến năm 2030 khoảng 14%.

Ngành da giày cũng có những tín hiệu khả quan, dự báo khi hiệp định có hiệu lực sẽ góp phần đưa xuất khẩu giày da sang EU tăng đáng kể. Tốc độ tăng xuất khẩu sang EU được dự báo sẽ tăng gấp đôi vào năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu giày da cũng tăng khoảng 34%, sản lượng toàn ngành tăng 31,8%.

Kim ngạch nhập khẩu từ EU tăng 7 – 14%

Về nhập khẩu, trong giai đoạn 2015-2019, kim ngạch nhập khẩu từ EU vào Việt Nam tăng khoảng 7-14% mỗi năm.

Khi tham gia Hiệp định Thương mại EVFTA, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay khi Hiệp định có hiệu lực với 48,5% số dòng thuế, tương đương 64,5% kim ngạch nhập khẩu từ EU, và sau 10 tháng. khoảng 99% số dòng thuế, tương đương 99,8% kim ngạch nhập khẩu từ EU.

Đối với các dòng thuế còn lại, Việt Nam sẽ có lộ trình kéo dài hơn 10 năm hoặc ưu đãi cho EU trên cơ sở hạn ngạch thuế quan của WTO. Dự kiến, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ EU sẽ tăng 33% vào năm 2025 và 36% vào năm 2030.

Xét về tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ thế giới, dự kiến ​​kim ngạch của Việt Nam sẽ tăng bình quân 4-7% trong 5 năm đầu thực hiện, 10-15% trong 5 năm tiếp theo và 16-21% đối với giai đoạn 5 năm tiếp theo.

Dự kiến, tốc độ tăng nhập khẩu một số mặt hàng chủ lực từ Liên minh châu Âu vào Việt Nam tập trung vào nhóm phương tiện và thiết bị vận tải nhập khẩu, được dự báo là nhóm có kim ngạch tăng mạnh nhất. từ Liên minh châu Âu, chiếm khoảng 12% tổng giá trị gia tăng nhập khẩu.

Đặc biệt với nhóm máy móc thiết bị, Việt Nam là nước nhập khẩu máy móc thiết bị lớn, trong khi EU là nước có thế mạnh về máy móc thiết bị và là thị trường nhập khẩu lớn thứ hai. Đầu tư của Việt Nam vào sản phẩm này. Do đó, việc Việt Nam bỏ thuế nhập khẩu máy móc thiết bị từ EU sẽ thúc đẩy nhập khẩu tăng, và có thể giảm ở các thị trường khác do chuyển hướng thương mại. Do máy móc thiết bị của EU có công nghệ cao hơn một số thị trường truyền thống khác nên điều này có thể tạo cơ hội cho Việt Nam cải tiến công nghệ sản xuất trong nước. Dự kiến, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này sẽ tăng 10% …

Theo Cục Thuế XNK, bên cạnh những thuận lợi trên, việc thực hiện lộ trình cắt giảm thuế quan theo cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do EVFTA sẽ tác động hai chiều đến thu NSNN.

Một là giảm thu ngân sách nhà nước bằng cách giảm thuế xuất nhập khẩu. Thứ hai, tăng thu ngân sách nhà nước do có thêm nguồn thu nội địa dưới tác động tích cực của thương mại, đầu tư và tăng trưởng kinh tế.

Theo tính toán cơ bản của cơ quan Hải quan, đối với thuế xuất nhập khẩu, dự kiến ​​tổng mức giảm thu ngân sách nhà nước từ việc giảm thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo lộ trình của Hiệp định EVFTA là khoảng 1.100 tỷ đồng / năm. . Mức tăng sẽ tăng dần theo mức độ tác động của Hiệp định đối với tăng trưởng.

Tuy nhiên, theo Cục Thuế XNK, để đánh giá chính xác hơn việc giảm thu thuế NK đối với các nước thuộc Liên minh châu Âu, Tổng cục Hải quan sẽ đánh giá lại tác động của Hiệp định thương mại tự do. do EVFTA cho thu từ hoạt động xuất nhập khẩu khi có Biểu thuế xuất nhập khẩu chính thức chi tiết đối với các ngành hàng của Hiệp định thương mại tự do EVFTA.