Tóm Tắt 3 Điểm Mới Trong Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự Sửa Đổi 2021

1. Bỏ quy định chỉ khởi tố bị hại theo yêu cầu của người bị hại về tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.

Cụ thể, đối với quy định về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại (tại khoản 1 Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015), Bộ luật tố tụng hình sự sửa đổi năm 2021 đã bỏ quy định đối với khoản 1 Điều 226 của BLHS 2015 (Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp).

Để phù hợp với nội dung trên, Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi năm 2021 cũng sửa đổi quy định về căn cứ không khởi tố vụ án hình sự (Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015) như sau: quy định tại khoản 1 các Điều 134, 135, 136, 138 , 139, 141, 143, 155 và 156 của BLHS năm 2015 nhưng người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại không yêu cầu khởi tố.

Như vậy, hiện nay việc khởi tố chỉ có thể được khởi tố theo yêu cầu của người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại đối với các tội quy định tại khoản 1, các Điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 BLHS năm 2015. Đặc biệt:

– Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134);

– Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 135);

– Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc vượt quá mức cần thiết khi bắt người phạm tội quả tang (Điều 136);

– Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 138);

– Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do vi phạm quy tắc hành chính, nghề nghiệp (Điều 139);

– Hiếp dâm (Điều 141);

– Tội hiếp dâm (Điều 143);

– Tội làm nhục người khác (Điều 155);

– Tội vu khống (Điều 156).

2. Bổ sung căn cứ tạm đình chỉ giải quyết vụ án hình sự

– Trong giai đoạn truy tố

Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi năm 2021 bổ sung Điều 148 khoản 1 như sau: trong trường hợp hết thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến ​​nghị khởi tố thì cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố tụng chấm dứt tố tụng. kiểm tra, xác minh để quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án do nguyên nhân bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh.

– Đang trong giai đoạn điều tra

Theo quy định tại Điều 229 Khoản 1 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, Cơ quan điều tra ra quyết định tạm đình chỉ điều tra đối với 3 trường hợp:

+ Khi chưa xác định được bị can hoặc bị can đang ở nhưng đã hết thời hạn điều tra vụ án.

+ Khi có kết luận giám định tư pháp xác định bị can bị bệnh tâm thần, bệnh hiểm nghèo.

+ Khi trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp chưa có kết quả mà đã hết thời hạn điều tra.

Nay, Bộ luật Tố tụng Hình sự sửa đổi năm 2021 bổ sung các trường hợp sau:

Cơ quan điều tra ra quyết định tạm đình chỉ điều tra khi việc điều tra không thể hoàn thành vì lý do bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh) kể cả khi đã hết thời hạn điều tra.

– Trong quá trình khởi tố bị can

Theo quy định tại Điều 247 khoản 1 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Viện kiểm sát quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với 3 trường hợp:

+ Khi có kết luận giám định tư pháp xác định bị can bị bệnh tâm thần, bệnh hiểm nghèo.

+ Bị can bỏ trốn không biết tung tích của bị can mà thời hiệu quyết định truy tố đã hết.

+ Khi trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp mà chưa có kết quả mà thời hạn quyết định truy tố đã hết.

Theo đó, Bộ luật Tố tụng Hình sự sửa đổi năm 2021 bổ sung các trường hợp sau:

Khi Viện kiểm sát tạm đình chỉ vụ án không thể tiến hành các hoạt động tố tụng để quyết định truy tố vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh mà thời hạn quyết định truy tố đã hết.

3. Công an xã có trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ khi nhận được tin báo tội phạm.

Theo đó, Điều 146, Khoản 3, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 đã được sửa đổi như sau: “Công an xã, phường, thị trấn và Công an viên có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập tin báo. bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm cùng với tài liệu, đồ vật có liên quan đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền ”.

So với quy định trước đây, công an xã không có nhiệm vụ kiểm tra, xác minh sơ bộ mà thay vào đó là nhiệm vụ lấy lời khai ban đầu, các nhiệm vụ khác không thay đổi.